Ondertussen in Chaudfontaine en Trooz
Alice Bots-Peels en Alexandra van Keulen uit Valkenswaard zijn net terug uit het Belgische Chaudfontaine. De bus vol hulpgoederen geschonken door inwoners van Valkenswaard, vrienden en bekenden van Alexandra, was meer dan welkom in het rampgebied.
Door Alice Bots-Peels
De enkeling die nog in zijn huis verblijft, staat met doffe, lege ogen in de deuropening. We zijn in Chaudfontaine en Trooz, even ten zuiden van Luik, enkele dagen na de watersnoodramp. De rivieren de Vesdre en de Ourthe komen samen bij het plaatsje Chenée, vanaf waar het water met verdubbelde kracht door de dalen is geraasd. Ze moesten de sluizen van het stuwmeer bij Eupen deels openzetten om te voorkomen dat de dam zou overstromen, met wellicht nog ergere gevolgen van dien. Het water heeft van bergwand tot bergwand door het dal gekolkt, alles meesleurend wat het onderweg tegenkwam. De mensen waren gewaarschuwd om niet meer naar buiten te gaan en men werd geadviseerd om de stroom uit te schakelen en zich te verschansen op de eerste verdieping. Daar hebben ze twee dagen vastgezeten. Desondanks zijn er nog drie huizen afgebrand door kortsluiting. Het water reikte in veel gevallen tot de verdiepingsvloer. Ze willen er niet meer terug. De verzekering zal de schade wel vergoeden, hopen ze, maar het huis wordt onverkoopbaar en voor hen onbewoonbaar. Er zijn in het stroomgebied 40 mensen omgekomen en er worden nog eens 40 mensen vermist. Hopelijk ligt dat aan de verbroken communicatiemogelijkheden.
Verwoestende water
We hebben een bus vol met eten, water, medicijnen en gasbranders bij ons, geschonken door inwoners van Valkenswaard, vrienden en bekenden van Alexandra van Keulen. Alexandra hoorde dat de nood ten zuiden van Luik erg groot was als gevolg van het verwoestende water en aarzelde geen ogenblik, maar tuigde een hulpactie op via Facebook. In no time had ze haar bus vol met houdbare spullen om af te leveren in het rampgebied. Ze had begrepen van iemand uit Boxtel, die ook met hulpgoederen die kant op was geweest, dat er geen stroom, en bijna geen water en gas was in het hele gebied. De getroffen inwoners konden dus niet of moeizaam in hun eigen huis blijven. Vrijwel iedereen bivakkeert nu bij vrienden en familie in hoger gelegen woningen. De mensen die nog wel zijn gebleven, kunnen niet koken of schoonmaken, niet naar de WC, en zitten ´s avonds in het donker. Alle elektrische apparatuur is onbruikbaar geworden.
Dixies
De gemeente Chaudfontaine is in actie gekomen. Centraal in het dorp zijn Dixies (verplaatsbare toiletten) geplaatst. De lokale VVV is ingericht als voedseldepot. Van heinde en verre komen particulieren en een enkel bedrijf daar voedsel en flessenwater afleveren. Vooral de watermeloenen en de paracetamol die wij bij ons hebben, vinden gretig aftrek. We zien de mensen blij naar buiten komen uit het depot met een meloen in hun armen.
Veldkeuken
Voor de mensen die niet meer zelf kunnen koken, is Luc met een collega ingeschakeld. Luc is in het gewone leven leraar aan de Belgisch-Nederlandse militaire cateringschool. Zij leiden militairen op tot kok in het leger. Hij vertelt dat hij bijna met pensioen gaat en nu zijn laatste opgebouwde vakantiedagen inzet om hier te helpen. Ze hebben een militaire veldkeuken tot hun beschikking en worden geassisteerd door enkele leerlingen van de school. De veldkeuken staat opgesteld buiten naast het voedseldepot. Er staan enkele picknicktafels waar de mensen hun maaltijd kunnen nuttigen. Gelukkig is het weer mooi weer.
Stroom van aggregaat
Luc en zijn collega’s koken met wat er aan eten binnen wordt gebracht, dagelijks voor zo’n 450 mensen. Hij was heel blij met de krat komkommers die we bij ons hadden. Vers voedsel! Een luxe als je alleen nog maar uit potjes eet. Ze gaan noodgedwongen creatief om met wat er voor handen is. Volgens omstanders lukt het ze om telkens weer iets lekkers te maken, en dat voor zoveel mensen. De benodigde stroom wordt geleverd door een aggregaat. Luc is blij met de gasbranders en gastankjes die we meegebracht hebben. Zo kunnen de mensen ook weer zelf eten koken. Dat helpt mee om je weer nuttig en onafhankelijk te voelen.
Elektrische apparaten
We spreken Marc Cuvelier, normaal gesproken verantwoordelijk voor sociale en culturele zaken bij de gemeente Chaudfontaine, maar nu organiseert hij de kledinginzameling en -uitgifte. Volgens Cuvelier hebben ze aan kleding geen gebrek meer. De hele gymzaal ligt vol. Valérie Esseler is verantwoordelijk voor de organisatie van de hulpvraag. Zij brengt hulpverlener en -vrager bij elkaar. De aanvoer van schoon drinkwater en voedsel loopt inmiddels gestaag door. Volgens haar is er binnenkort voornamelijk behoefte aan elektrische apparaten. Dus ga met je stofzuiger, broodrooster, koffiezetapparaat, koelkast, en wasmachine niet naar de kringloop, maar bewaar het even. We zullen via Facebook laten weten als je het in kunt leveren. Nu moet er eerst geruimd en schoongemaakt worden. De stroom moet weer veilig ingeschakeld kunnen worden. Maar over een dag of 10 zijn alle apparaten heel welkom.
Handkracht
De gemeente Chaudfontaine verkeert in de luxepositie dat zij eigen machines en mensen heeft om de puinhopen op te ruimen. Andere dorpen hebben geen machines en daar moet alles met handkracht gebeuren.
Cuvelier vertelt nog dat het zwembad sinds 2018 in renovatie was, maar nu waarschijnlijk afgebroken moet worden. De woningen die door het woeste water bezocht zijn, staan voor het grootste gedeelte nog wel overeind, maar alle toegevoegde aanbouw, serres, garages, en dergelijke ligt tegen de vlakte. Hekwerken, bruggen en bomen hebben gefungeerd als zeef. Koelkasten, bankstellen, keukenapparatuur, bomen, takken en andere tot troep verworden spullen hangen overal achter dit soort obstakels. Bij één woning in Trooz is een groot gat van zo’n 5 meter diep geslagen vlak voor de voordeur. In de lager gelegen achtertuin is al het puin van de hele omgeving verzameld. De bewoners zitten aangeslagen op straat. We mogen wel even kijken. Je weet niet wat je moet zeggen om deze mensen een hart onder de riem te steken. Maar ze zijn blij dat ze niet vergeten worden.
Voorlopig zitten de mensen nog wel in de rotzooi en de stank. Het stinkt als een festivalterrein ‘the day after’. Maar dat zijn nog de dingen die voorbijgaan. De mensen die ze kwijt zijn, hun eigen plekje dat verwoest is, daar kom je niet zomaar overheen.
Alexandra van Keulen reist zondag opnieuw af naar het rampgebied. Dit keer naar een andere locatie die verder afgelegen ligt.
