Scholen pakken achterstanden aan met bewezen interventies

Vanaf vandaag kunnen scholen gebruikmaken van een keuzemenu met bewezen effectieve manieren om achterstanden van leerlingen in te lopen en de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.

De menukaart is bedoeld om basisscholen, middelbare scholen en scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs te helpen om de gevolgen van corona aan te pakken. Zowel op het gebied van leervertraging, als het welzijn van leerlingen. Niet eerder hebben scholen en leraren in Nederland zulke grondig onderbouwde wetenschappelijke kennis zo toegankelijk en praktisch gekregen.

Minister Arie Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs): “Ik ben blij dat we met dit keuzemenu scholen heel praktisch kunnen ondersteunen, zodat leerlingen alle kansen krijgen op een volwaardige toekomst. De menukaart is natuurlijk geen tovermiddel, maar wel een belangrijk hulpmiddel voor leraren, schoolleiders en ondersteunend personeel. Zíj zijn cruciaal om het Nationaal Programma Onderwijs te laten slagen. Ik heb er alle vertrouwen in dat dat gaat lukken en zie dat er hard wordt gewerkt om leerlingen vooruit te helpen.”

De menukaart is tot stand gekomen in samenwerking met leraren, schoolleiders, onderwijsorganisaties en wetenschappers en gebaseerd op internationaal onderzoek. Scholen brengen momenteel in kaart hoe hun leerlingen ervoor staan. Op basis daarvan maken schoolbesturen en lerarenteams een plan voor het komende schooljaar. Hierbij maken ze keuzes uit het keuzemenu, dat aangeeft hoeveel interventies kosten, hoe effectief die zijn, hoe sterk het bewijs daarvoor is en waar je op moet letten bij de uitvoering.

Scholen kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om voor alle leerlingen de schooldag te verlengen of na schooltijd extra lestijd aan te bieden aan leerlingen die dat kunnen gebruiken. Ook twaalf weken lang, vijf keer per week 30 minuten één-op één-instructie door een leraar helpt leerlingen vooruit. Daarnaast kunnen scholen kiezen voor instructie in kleine groepen en tweewekelijks een half uur lezen en rekenen/wiskunde in groepjes, waarbij leerlingen van elkaar leren.

Ook is het mogelijk om de lesstof in blokken op te delen met duidelijke doelen, waarbij elke leerling in eigen tempo aan de doelen werkt. Leerlingen die de doelen niet halen, krijgen extra hulp. Sportactiviteiten kunnen ervoor zorgen dat leerlingen weer meer betrokken raken bij school en minder spijbelen. Sport koppelen aan korte lessen lezen en rekenen/wiskunde heeft eveneens een positief effect, blijkt uit onderzoek.

Voor de aanpak krijgt een gemiddelde school volgend schooljaar minimaal 700 euro per leerling. Scholen met veel leerlingen met achterstanden krijgen extra geld.

De eerste versie van de menukaart is te vinden op: www.nponderwijs.nl . Het keuzemenu wordt de komende tijd doorontwikkeld, bijvoorbeeld met extra aandacht voor beroepsgerichte vakken en loopbaan oriëntatie.

Scholen moeten zich vooral niet laten opjagen bij het kiezen uit de ‘menukaart’ van het ministerie van Onderwijs om leerachterstanden weg te werken, stelt CNV Onderwijs in een reactie op het uitgewerkte plan van het ministerie.

“Op dit moment hebben veel scholen hun handen meer dan vol aan alle geregel rondom corona-uitval en aan verwoede pogingen niet meer vertraging te laten ontstaan”, reageert Daniëlle Woestenberg, voorzitter van de onderwijsbond. “Tegen de scholen die gewoonweg de tijd niet hebben om nu al een keuze uit de menukaart te maken zeggen we dan ook: laat je niet opjagen en kies dan maar wat later”, aldus Woestenberg.

Ze wijst erop dat iedere school sowieso recht heeft op een basisbedrag per leerling. “Het is beter om een goede keuze voor extra’s in zorgvuldige afstemming te maken dan om onder druk te kiezen voor een interventie die later toch niet blijkt aan te sluiten bij de behoefte. Dat geeft alleen frustratie, is slecht voor iedereen en zonde van het geld.”