Eerst op een afstand en later van dichtbij, was ik afgelopen zaterdag bij toeval getuige van een aantal officiële plichtplegingen vanwege ons ivoren jubileum: de opening van het ‘100-jarigen plantsoen’, een gedenkzuil en de bank voor de honderdjarigen.
Halsbrekende toeren van de sportieve Peter Smetsers (voorzitter UNA) en wethouder Hans van de Looij (links) bij de geslaagde onthulling van de nieuwe plantsoennaam. In het midden kijkt burgemeester Delhez op veilige afstand toe.
In de weken voorafgaand aan deze officiële handelingen, was me al opgevallen dat er op markante plekken in Veldhoven opmerkelijke werkzaamheden plaatsvonden, met name herbeplantingen en het bijplaatsen van nieuwe bomen. Wat beduidde dat allemaal? Zaterdag zag ik vanuit de Reijenburg bij toeval een wat vreemde samenscholing onder de rotonde van de Heerbaan. Het bleek bij nader inzien onderdeel te zijn van de jubileumacties vanwege Veldhovens’ honderdjarig bestaan: het onthullen van ‘t nieuwe ‘100-jarigen plantsoen’, een gedenkzuil voor 100-jarige Veldhovenaren en een 100-jarigen bank.
Fraaie herinneringsboom Hollandse linde
Vroeger en toen
Meteen bij het zien van de robuuste nieuwe 100-jarigen bank, neemt de nostalgie in mij de overhand. De gedachten dwalen onwillekeurig af en terug naar ‘vroeger’ en ‘toen’. Dat zijn weliswaar rekbare begrippen, maar terugkijken naar het verleden heeft wel zijn charme. Ik heb er in een column een aantal maanden geleden ook al op geattendeerd: kijk naar de opleving van websites als ‘Zeelst zoals het was’ en ‘Veldhoven van vroeger en nu’. De ene (Zeelst) gaat richting de tweeduizend leden, de andere (Veldhoven) stevent intussen af op de duizend. De bedrijvigheid op hun pagina’s is groot, de onderlinge contacten zijn uitgebreid. Uitwisseling van foto’s en herinneringen aan het dorpsleven van ‘toen’, toen we nog geen ‘stad onder de dorpen’ waren, maken veel los. Soms ligt dat ‘toen’ ver weg en soms dichterbij. Lagere schoolfoto’s van vroeger zorgen voor een opleving en herbeleving van vele reeds lang verslofte contacten. En dat is in deze contactarme coronatijden een niet te onderschatten tijdverdrijf. Ook veel andersoortige nostalgische foto’s uit de eigen jeugd of die van de voorvaderen zorgen voor dynamiek in de contacten.
Vergetelheid
Veldhoven gedenkt zijn oprichting in 1921 als gemeente van vier dorpen. Voor het oog van het kerkvolk gaat dat zonder slag of stoot. Maar onderhuids (en soms ook boven de huid) is er, met items bij carnavalsoptochten, straatbeschilderingen, etc., toch sprake van verzet. De reputatie van het kerkdorp Zeelst van een eigenzinnig volkje te zijn, wordt daarmee nog maar eens aangescherpt. De ‘verzetstrijders’ van toen – in de personen van Wim van Eeten, de Eliënsen en nog een handvol anderen, ze zijn de tachtig- en negentigers van nu. En hun ‘glorietijd’ is bezig om ons ontglippen, de vergetelheid tegemoet.
Dan toch maar een herinnering uit mijn eigen tijd (1959), uit het boek ‘Een onbuigzaam volk’:
In schoven gebonden is het koren met paard en kar afgevoerd naar de boerderij op de Djept. Het stoppelveld aan de rand van de Scherpenering ligt er gladgeschoren en verlaten bij. Steeds dieper zakt de zon weg achter de horizon van mijn geliefde Kempische land. Een zee van roodgele kleuren legt de laatste gloed over de Oerse bossen. Het duurt niet lang of er daalt langzaam een dun sliertje mist neer op de aanpalende hei.
Nadat de duisternis alles heeft opgeslokt, treedt er een onwezenlijke stilte in…
Voorzichtig en bijna sinister dienen zich de openingstonen aan van de Mondscheinsonate van Ludwig von Beethoven. De maan schijnt helder, als hemelse klanken de lucht boven het Zeelster land vullen. Helder en sereen.
De magie van de nacht vermengt zich met die van de meeslepende muziek. De melancholie van een verloren tijd. Muziek van mijn oude wereld…
Bank
De stoere bank aan het plantsoen der 100-jarigen is een aanwinst, straalt de kracht uit van een overlever en mag je nu al een succes noemen. Er wordt immers vanaf het allereerste moment volop gebruik van gemaakt en heeft een mooie brugfunctie. Zowel jongeren als ouderen, zo valt dagelijks waar te nemen, lassen er regelmatig een pauze in en benutten de bank waarvoor die is: soms een praatje, even een rustpauze en even alles aan je voorbij laten gaan…
Muis dood
Terwijl ik de laatste regels van dit stukje aan het intypen ben, begeeft de muis van mijn PC het. Geen paniek, de Oerse buurman van deze website beheerder, specialist Brian van PC Utilities, is nabij. De muis blijkt morsdood, ofwel kapot. Muizen zat. Een kwartier later weer een nieuwe, springlevende, aangesloten. De PC werkt nu met moderne muis, zonder kabel. Brian hoezee.
